بلاغت فارسی
نفیسه آقاخانی؛ امیرحسین مدنی
چکیده
انوری ابیوردی را بهدلیل طرز تازه و شیوۀ خاصی که در شاعری گزیده است، از شاعران سبکساز و یکی از سه پیامبر شعر فارسی لقب دادهاند. شهرت وی بیشتر مرهون قصاید فاخر اوست؛ اگرچه در طرز غزلسرایی نیز وی را پیشرو سعدی در غزل دانستهاند. وی در قصیده و غزل، دو زبان متفاوتِ رسمی و درباری و زبان ساده و محاورهای را برگزیده است. زبان رسمی انوری ...
بیشتر
انوری ابیوردی را بهدلیل طرز تازه و شیوۀ خاصی که در شاعری گزیده است، از شاعران سبکساز و یکی از سه پیامبر شعر فارسی لقب دادهاند. شهرت وی بیشتر مرهون قصاید فاخر اوست؛ اگرچه در طرز غزلسرایی نیز وی را پیشرو سعدی در غزل دانستهاند. وی در قصیده و غزل، دو زبان متفاوتِ رسمی و درباری و زبان ساده و محاورهای را برگزیده است. زبان رسمی انوری در قصاید، همان بیان و طرز تازه است که از حوزة واژگان و ترکیبات شروع میشود و تا حوزة صور خیال و خلق تشبیهات، استعارات، کنایات و بلاغت تصویر و رتوریکِ مدح ادامه مییابد. نویسندگان در این مقاله کوشیدهاند تا با شیوة تحلیلی-توصیفی، بلاغت ساختارهای نحوی قصاید انوری را در سه سطحِ لفظی، دستوری و معنایی، بررسی کنند و سپس به دستهبندی و تشریح عناصر زبان شخصی وی بپردازند. نتایج حاصل از پژوهش، نشان میدهد که انوری در قصاید، در سطوح مختلف مذکور زبانی، اعم از گزینش واژگان و موسیقی کلام تا ساختارهای نحوی، دستوری، جملهبندی، ترکیبسازی و بهکارگیری عناصر بدیعی و بیانی، خلاقیّت داشته و گویا عنوان یکی از سه پیامبر شعر فارسی، مرهون زبان بلیغ و تنوّع در شیوههای بیانی و اسالیب تعبیر در هریک از ساحتهای زبان است.